Кредиторлар талаптарын қанағаттандыру және олардың мүдделерін қамтамасыз ету мақсатында уақытша басқарушы соттың борышкерді банкрот деп тану туралы шешімі шыққаннан кейін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен нысан бойынша тізілімді қалыптастырады.

Сонымен қатар, уақытша басқарушы кредиторлар талаптарының тiзiлімiн борышкер балансына несиелiк берешектердi ашып көрсету негiзiнде қалыптастыруға құқылы емес, өйткені бұл азаматтарға және заңды тұлғаларға өздерiне тиесілі құқықтарын, оның iшiнде қорғалу құқығын өз қалауы бойынша қолдану құқығын беретiн «Оңалту және банкроттық туралы» Заңға және АК-нiң 8-бабына қайшы келедi.

Сондай-ақ, ҚР «Оңалту және банкроттық туралы» заңының 50, 87, 88 жэне 90 келісіп үшінші тұлғалардың кепілдіктер мен кепілгерліктерді орындау бойынша талаптарын қоспағанда, кредиторлардың борышкерге қоятын кез келген талаптары көзделген банкроттық рәсiмдерi шегiнде ғана қойылуы, сондай-ақ үшінші тұлғалар кепіл беруші болған жағдайларда, кепіл тұрғысында өндiрiп алуға қойылуы мүмкiн.

Кредиторлардың талаптары уақытша басқарушының банкроттық туралы істі қозғау және кредиторлардың талаптарын мәлімдеу тәртібі туралы хабарландыруда көрсетілген мекенжайы бойынша жіберіледі, ол өкілетті органның  интернет-ресурсында орналастырылған (www.kgd.gov.kz, оңалту және банкроттық бөлімде).

Кредиторлардың талаптарында салыстыру үшін құжаттардың түпнұсқалары бір мезгілде ұсыныла отырып, талаптың сомасы туралы мәліметтер (талаптың негізі мен сомасын растайтын құжаттардың (күшіне енген сот шешімдері, шарттардың көшірмелері, борышкердің борышын тануы) көшірмелерін қоса бере отырып, негізгі борыштың, сыйақының (мүдденің), тұрақсыздық айыбының және өзге де айыппұл санкцияларының, залалдардың сомасы туралы жеке) қамтылуға тиіс.

Аталған талаптар банкроттық туралы іс қозғалған туралы хабарландыру жарияланған кезден бастап бір ай мерзімнен кешіктірмей жіберіледі. ҚР «Оңалту және банкроттық туралы» заңының 101 бапты кредиторлардың көзделген мерзім өткеннен кейін, бірақ тарату теңгерімі бекітілгенге дейін мәлімделген талаптары, есептелген тұрақсыздық айыбын және сыйақыны (мүддені) немесе өзге де айыппұл санкцияларын, залалдарды ескере отырып, кредиторлардың қайтадан мәлімделген талаптарын қоспағанда, белгіленген мерзімде мәлімделген кредиторлардың талаптары қанағаттандырылғаннан кейін банкроттың қалған мүлкінен қанағаттандырылады. Тым, көрсетілген ереже таратылмайды өмір мен денсаулыққа келтірілген зиянның орнын толтыру бойынша; алименттерді өндіріп алу бойынша, Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына әлеуметтік аударымдар, міндетті зейнетақы жарналары, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары бойынша берешектерді төлей отырып, еңбек шарты бойынша жұмыс істеген адамдарға еңбекақы мен өтемақыларды төлеу бойынша, авторлық шарттар жөніндегі сыйақыларды төлеу бойынша талаптар.

Бұл ретте, уақытша басқарушы сот орындаушыларынан заңды күшіне енген сот шешімін немесе борышкерден ақшаны өндіріп алу туралы атқарушылық құжаттарын алған күннен бастап екі жұмыс күні ішінде осындай кредиторларды банкроттық туралы істі қозғау (борышкерді банкрот деп тану) және талаптарды мәлімдеу тәртібі туралы жазбаша хабардар етеді.

Бұдан басқа, уақытша басқарушы банкроттық туралы істі қозғау туралы сот ұйғарым шығарған күннен бастап екі жұмыс күні ішінде өміріне және денсаулығына зиян келтіргені үшін өздерінің алдында борышкер жауапты болатын азаматтарды да борышкерді банкрот деп тану және талаптарды мәлімдеу тәртібі туралы хабардар етеді.

Сондай-ақ,  кредиторларға  оңалту және банкроттық туралы заңының 91 бабымен берілген құқығы туралы түсініктемені міндетті түрде беру көзделген.

Мәлімделген кредиторлардың талаптарын уақытша басқарушы оларды алған кезден бастап он жұмыс күні ішінде қарауға тиіс және танылған талаптар тізілімге енгізіледі.

Уақытша басқарушы борышкер банкрот деп танылған күннен кейінгі күні кредиторлардың талаптарын қарау нәтижелері туралы (талаптарды толық көлемде немесе себептерін көрсете отырып, бір бөлігінде тану немесе танымау туралы) әрбір кредиторға жазбаша хабарлауға міндетті. Кредиторлардың борышкер банкрот деп танылғаннан кейін мәлімделген талаптары бойынша уақытша басқарушы шешім қабылданған күннен кейінгі күні осындай кредиторға жазбаша хабарлауға міндетті. Уақытша басқарушының шешімімен келіспеген жағдайда кредитор, құрылтайшы (қатысушы) оған банкроттық туралы істі қарайтын сотқа он жұмыс күні ішінде шағымдануға құқылы.

ҚР «Оңалту және банкроттық туралы» заңының 92 бапты уақытша басқарушы борышкерді банкрот деп тану туралы сот шешім шығарған күннен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірілмейтін  мерзімде кредиторлар талаптарының тізілімін уәкілетті органның интернет-ресурсына орналастыру үшін уәкілетті органға жіберуге міндетті.

Тізілім уәкілетті органның интернет-ресурсында орналастырылған күннен бастап қалыптастырылды деп есептеледі және уәкілетті органның интернет-ресурсында оңалту рәсімі аяқталғанға дейін орналасады

Кредитор жарияланған тізілімге енгізілген кез келген кредитор талабының мөлшері мен негізіне шағымдануға құқылы

Порядок рассмотрения и формирования требований кредиторов при процедуре банкротства

В целях удовлетворения требований кредиторов и обеспечения их интересов временным управляющим после вынесения решения суда о признании должника банкротом формируется реестр требований кредиторов  по форме, утвержденной Правительством Республики Казахстан.

При этом, временный управляющий не вправе формировать реестр требований кредиторов на основании расшифровки кредиторской задолженности к балансу должника, поскольку это противоречит Закону «О реабилитации и банкротстве» и статье 8 ГК РК, предоставляющим гражданам и юридическим лицам право по собственному усмотрению распоряжаться принадлежащими им правами, в том числе и правом на защиту.

Так,  согласно статьям 50, 87, 88 и 90 закона о реабилитации и банкротстве любые требования кредиторов к должнику могут быть предъявлены только в пределах процедуры банкротства, за исключением требований по исполнению гарантий и поручительств третьими лицами, а также обращения взыскания на предмет залога в случаях, когда залогодателем выступают третьи лица.

Требования кредиторов направляются временному управляющему по адресу, указанном в объявлении о возбуждении дела о банкротстве и порядке заявления требований кредиторами, которое размещается на интернет ресурсе уполномоченного органа (www.kgd.gov.kz, в разделе реабилитация и банкротство).   

Требования кредиторов должны содержать сведения о сумме требования (отдельно о сумме основного долга, вознаграждения (интереса), неустойки и иных штрафных санкциях, убытков с приложением копий документов, подтверждающих основание и сумму требования (вступившие в законную силу решения судов, копии договоров, признание долга должником), с одновременным представлением оригиналов документов для сверки.

Данное требование должно быть направлено в месячный срок с момента публикации объявления о возбуждении дела о банкротстве. В соответствии со статьей 101 закона о реабилитации и банкротстве требования кредиторов, заявленные после истечения указанного выше месячного срока, но до утверждения ликвидационного баланса, удовлетворяются из имущества банкрота, оставшегося после удовлетворения требований кредиторов, заявленных в установленный срок, за исключением повторно заявленных требований кредиторов с учетом начисленной неустойки и вознаграждения (интереса) или иных штрафных санкций, убытков. Хотя, указанное правило не распространяется на требования по возмещению вреда, причиненного жизни и здоровью; по взысканию алиментов; по оплате труда и выплате компенсаций лицам, работавшим по трудовому договору, с выплатой задолженностей по социальным отчислениям в Государственный фонд социального страхования, обязательным пенсионным взносам, обязательным профессиональным пенсионным взносам; по выплате вознаграждений по авторским договорам

При этом временный управляющий в течение двух рабочих дней со дня получения от судебных исполнителей вступившего в законную силу решения суда или исполнительных документов о взыскании с должника денег письменно уведомляет таких кредиторов о возбуждении дела о банкротстве (признании должника банкротом) и порядке заявления требований.

Кроме того, временный управляющий в течение двух рабочих дней со дня вынесения судом определения о возбуждении дела о банкротстве также уведомляет граждан, перед которыми должник несет ответственность за причинение вреда жизни и здоровью, о признании должника банкротом и порядке заявления требований.

Также полагаем обязательным разъяснить кредиторам о правах, предоставленных им статьей 91 закона о реабилитации и банкротстве.

Заявленные кредиторами требования должны быть рассмотрены временным управляющим в течении десяти рабочих дней с момента их получения и признанные требования включаются в реестр. О результатах рассмотрения требований кредиторов (о признании или непризнании требования в полном объеме или в части с указанием причин непризнания) временный управляющий обязан письменно уведомить каждого кредитора в день, следующий за днем признания должника банкротом. По требованиям кредиторов, заявленных после признания должника банкротом, временный управляющий обязан письменно уведомить такого кредитора в день, следующий за днем принятия решения.

В случае несогласия с решением временного управляющего кредитор, учредитель (участник) вправе обжаловать его в течение десяти рабочих дней в суде, рассматривающем дело о банкротстве.

В соответствии с требованием статьи 92 Закона о реабилитации и банкротстве временный управляющий обязан в срок не позднее трех рабочих дней со дня вынесения решения суда о признании должника банкротом направить в уполномоченный орган реестр требований кредиторов для размещения на интернет-ресурсе уполномоченного органа.

Реестр считается сформированным, с даты размещения на интернет-ресурсе уполномоченного органа и должен находится на интернет-ресурсе уполномоченного органа до завершения процедуры банкротства

Между тем, кредитор вправе обжаловать размер и основание требования любого кредитора, включенного в опубликованный реестр.