Бюджеттің төртінші деңгейі туралы

Жаңа 2018 жылдан бастап Қазақстанда заңды түрде  бюджеттің 4-ші деңгейі енгізіледі – бұл қала деңгейіндегі аудандық маңыздағы, селолық және поселкалық бюджеттер.

Төртінші деңгейдегі бюджетін құру әкімдерге жергілікті маңызы бар қажетті мәселелерді шешуге және азаматтардың елді мекендердің дамуына бағытталған мәселелер бойынша шешім қабылдау процесіне қатысуына мүмкіндік туғызады.

Жаңа деңгейдегі бюджет салық және салық емес төлемдерден толықтырылады, яғни табыс көзінен алынбайтын жеке табыс салығы, жеке тұлғалардан мүлік салығы, жеке тұлғалар мен заңды тұлғалардан көлік салығы, жеке және заңды тұлғалардан елді мекендер жерлері үшін жер салығы, аудандық маңыздағы қалалар, селолар, поселкалар, селолық округтер аймағындағы автомобиль жолдары бойындағы сыртқы жарнама үшін төлем,  коммуналдық меншіктегі мүліктерді жалға бергені үшін төлемдер, жеке және заңды тұлғалардан ерікті төлемдер, селолық әкімдер салатын «Әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы» кодексте қаралған айып пұлдар, коммуналдық объектілерді сатудан түскен кірістер және аудандық бюджеттен берілетін трансферттер болып табылады.

Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2017 жылғы 4-қыркүйектегі №533 бұйрығымен салық есептемелерінің нысандары және оларды жасау ережелері бекітілді және «Әділет» ақпараттық құқықтық жүйеде жарияланды. Салық есептемелерінің нысандарын ҚР ҚМ МКК-нің сайтынан қарауға болады.

Бюджеттің 4-ші деңгейі әкімдердің қызығушылығын тудырып, жергілікті салықтарды уақытында және толығымен жинауға, салық салу базасын арттыруға, селоның немесе поселканың аумағында кәсіпкерлікті дамытуға, соның нәтижесінде бюджттің кіріс бөлігін өсіруге әсерін тигізеді, яғни ауылдың даму бағдарламасын іске асыруда мүмкіндік кеңейеді деуге болады.

Округтің бюджеті, тұрғындар жиналысында талқыланғаннан соң  аудандық маслихаттарда бекітіледі, ал бюджетті орындау округ әкімі аппаратына жүктеледі. Яғни әкімдерде, бюджетті жоспарлағанда ауылды абаттандыру, жолдарды жөндеу, ауыз сумен қамтамасыз етуде және ауылдың өмірін жақсатудағы басқа да жұмыстарды атқарудағы қажеттіліктерін іске асыру мүмкіндігі туады.

                   О четвертом уровне бюджета

С начала нового 2018 года в Казахстане законодательно  вводится  4-й уровень бюджета – это на уровне городов районного значения, сельского и  поселкового бюджета. На сегодняшний день существуют только 3 уровня бюджета – республиканский, областной и районный.

Формирование самостоятельного бюджета позволит расширить возможность акимов в решении актуальных вопросов местного значения и возможности участия граждан в процессе принятия решений, направленные на развитие своего села, поселка.

Новый уровень бюджета будет пополняться за счет поступлений от налоговых и неналоговых платежей в виде индивидуального подоходного налога с доходов, не облагаемых у источников выплаты, налога на имущество физических лиц, налога на транспорт с физических и юридических лиц, земельного налога с физических и юридических лиц на земли населенных пунктов, платы за размещение наружной (визуальной) рекламы в полосе отвода автомобильных дорог проходящих через территории городов районного значения, сел, поселков, сельских округов, от аренды государственного имущества коммунальной собственности, добровольных сборов физических и юридических лиц, штрафов, взимаемых сельскими акимами за административные правонарушения, предусмотренные Кодексом «Об административных правонарушениях», доходов от продажи коммунальной собственности а также трансфертов из районного бюджета.

Приказом Министра финансов Республики Казахстан
от 4 сентября 2017 года № 533 утверждены формы налоговой отчетности и правила их составления, которые зарегистрированы в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов  и опубликованы  в информационно-правовой системе «Әділет». Формы налоговой отчетности налогоплательщики могут посмотреть на сайте КГД МФ РК.

Следует отметить, что благодаря вводу 4 уровня бюджета у акимов появиться заинтересованность и будет максимально способствовать обеспечению своевременного поступления местных налогов, увеличению налогооблагаемой базы, в развитии предпринимательской деятельности на территории сельского и поселкового округов, так как это позволит увеличить доходную часть бюджета округа, следовательно, будут больше возможностей для реализации программ развития села.

Бюджет округа будет утверждаться маслихатом района после его обсуждения на собраниях населения, а исполнение бюджета будет  возложено на аппарат акима округа. То есть у акима будет возможность планировать бюджет с учетом потребностей своего поселения по дошкольному воспитанию и обучению,  благоустройству и озеленению населенных пунктов, строительству, реконструкцию, ремонту и содержанию автодорог, организацию водоснабжения населенных пунктов и так далее, что в конечном итоге  будет способствовать   улучшению условий жизни населения.