
Тұрғын үйді жалға алу Қазақстандықтардың заңды және салық салуға жататын белгілі бір табыс алуын білдіреді.
Қазақстандағы мемлекеттік қызметшілер санатына мына азаматтар жатады:
- жауапты мемлекеттік лауазымға ие;
- өз қызметін тұрақты емес немесе басқа жұмыстан босатылған негізде жүзеге асыратын мәслихат депутаттарын қоспағанда, мемлекеттік міндеттерді атқаруға уәкілетті;
- президенттікке, депутаттыққа, әкімдікке, сондай-ақ жергілікті өзін-өзі басқарудың сайланбалы органдарына мүшелікке кандидаттарды, квазимемлекеттік секторда қызметін жүзеге асыратын адамдарды қоспағанда, мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілеттік берілген адамдарға теңестірілгендер.
Бұл санаттағы адамдар белгілі бір шарттарды орындай отырып, тұрғын үйді жалға бере алады.
Қазақстанда жалға алынған салықтар бойынша жалпы талаптар
Тұрғын үйді жалға беру кезінде қазақстандықтар мүліктік табыс алады, одан жеке табыс салығы – ЖТС алынады.
Естеріңізге сала кетейік, жеке тұлғалар тұрғын үйді жалға беру қызметімен айналыса алады және салықты үш нысанда төлей алады:
1. Жеке кәсіпкер (ЖК) ретінде-белгілі бір салық режимдері қолданылады;
2. Бірыңғай жиынтық төлемді (БЖТ) төлеуші ретінде-ай сайынғы төлем 0,5-тен 1 АЕК-ке дейін төленеді (1 581 – 3 063 тұратын жеріне байланысты (ауыл немесе қала);
3. Кәсіпкер мәртебесі жоқ жеке тұлға ретінде 240.00 жеке салық нысаны тапсырылады.
Бұл ретте салық салу нысандарының бірін таңдау әртүрлі факторларға, оның ішінде жалдамалы қызметкерлердің болуына, салық агенттерімен және заңды тұлғалармен өзара іс-қимылға, алынатын табыс көлеміне және т.б. байланысты болады.
Мемлекеттік қызметкерлер жағдайында салық салу жағдайы сәл өзгеше.
Мемлекеттік қызметкерлер тұрғын үйді қалай жалға алады
Қазіргі уақытта Қазақстанда жалпыға бірдей декларациялаудың бірінші кезеңі жүргізілуде, ол қазіргі уақытта тек мемлекеттік қызметшілерді, оларға теңестірілген адамдарды және осы екі санаттағы ерлі-зайыптыларды қамтиды. 2022 жылдан бастап мемлекеттік қызметшілер жалпыға бірдей декларациялау шеңберінде 270.00 нысаны бойынша декларация тапсырады. Дәл осы жерде тұрғын үйді жалға беруден түсетін табыс көрсетілуі тиіс. Бұл ретте, мемлекеттік қызметші өз пәтерін басқа тұлғаға жалға беруге сенімхат берген жағдайда, мұндай мемлекеттік қызметшілер салық міндеттемелерін дербес орындайды (Салық кодексінің 36-бабы).
Салық есептілігін көрсетілген мерзімде ұсынбағаны үшін қазақстандықтарға бірінші рет ескерту жасалады (Әкімшілік кодекстің 275-бабы). Ал қайталап бұзған жағдайда жыл ішінде 15 АЕК (2022 жылы 45 945 теңге) мөлшерінде айыппұл салынуы мүмкін.
Егер мемлекеттік қызметшілер салық салу объектілерін және салық есептілігінде көрсетілуге жататын өзге де мүлікті жасыруға тырысса (Әкімшілік кодекстің 275-бабы), онда айыппұл жасырылған салықтар сомасының 200%-ын құрайды.